Współczynnik przewodności cieplnej λ (lambda) to wielkość fizyczna określająca zdolność przewodzenia ciepła danego materiału. Jest to określona poprzez badania wielkość fizyczna, która nie jest zależna od szerokości danego materiału. Np. przeciętnej jakości styropian (bardzo dobry izolator) posiada współczynnik lambda na poziomie 0,04 W/(mK) a słaby izolator jak cegła pełna ma współczynnik przewodności cieplnej λ (lambda) ok 0,7 W/(mK). Co oznacza, że 1 centymetr styropianu będzie chronił tak samo przed ucieczka ciepła jak 17,5 cm cegły. Alternatywnym oznaczeniem dla greckiej litery lambda „λ” dla tego współczynnika jest litera „k”.
Nie jest jednak tak, że zawsze styropian będzie w praktyce lepszym izolatorem cieplnym niż cegła pełna. Metrowej grubości mur z cegły będzie lepiej chronił przed ucieczką ciepła niż 5 cm styropianu. Jak więc porównać przenikanie ciepła dla konkretnej przegrody? To właśnie wyznacza nam współczynnik przenikania ciepła U. Współczynnik przenikania ciepła U określa rzeczywiste przewodnictwo cieplne danej przegrody, już uwzględniając jej grubość.
Jak obliczyć współczynnik przenikania ciepła U?
Znając współczynnik przewodzenia ciepła lambda oraz grubość przegrody łatwo obliczyć współczynnik przenikania ciepła U. Poniżej wzór:
U = λ / d, gdzie:
λ – współczynnik przewodności cieplnej
d – grubość przegrody
Współczynnik lambda a U
Innymi słowy współczynnik lambda to współczynnik U podany dla przegrody o grubości 1 metra. Przegroda ze styropianu z lambdą różną 0,038 W/(mK) posiadałby współczynnik U równy 0,038 W/(m2*K).
Kiedy współczynnik U a kiedy współczynnik lambda?
Współczynnik U jest podawany z reguły dla materiałów, które posiadają już taką konkretną grubość jaką posiada dany materiał. Przykładowo: pustaki MAX, pustaki gazobetonowe, okna. Nikt nie stawia ściany z dwóch pustaków MAX obok siebie, a tym bardziej z „półtora MAX-a” ani nie wstawia w ścianę dwóch okien jedno za drugim. Dlatego producenci tych materiałów podają już gotowy współczynnik U by klient mógł porównać ile ciepła „przepuszcza” nieocieplona ściana z danego materiału.
Współczynniki lambda z reguły są podawane w przypadku materiałów, których format nie determinuje grubości danej przegrody. Przykładem takiego materiału jest beton. Wylewany może być jako materiał niemal dowolnej grubości. Innym przykładem jest cegła pełna: osoba budująca dom z cegły pełnej może postawić go „na całą cegłę”, „na półtora cegły”, „na dwie cegły”. Innym materiałem dla, którego podawany jest z reguły współczynnik lambda a nie U jest styropian: gdyż może być kładziony w jednej bądź kilku warstwach.
Super artykuł, świetnie wyjaśnione. Niektórzy producenci, np. kominów systemowych celowo robią ludziom wodę z mózgu podając to co im bardziej pasuje. Przykład: „Firma JAWAR uzyskała taki kompromis stosując do produkcji pustaków keramzyt drobno i średnioziarnisty o masie zasypowej ~320kg/m³, który pozwala nam uzyskać λ ~ 0,1 W/mK.” – niezorientowany klient pomyśli że ten komin ma lepsze ocieplenie niż nowoczesna ściana ocieplona styropianem (współczynnik U na poziomie 0,25). A tymczasem grubość tego pustaka to jakieś 2 cm a więc współczynnik U na poziomie 12,5 W/(m2*K), czyli bardzo bardzo słaby.
Absolutnie zgadzam się, w przypadku komina systemowego ocieplenie stanowi wełna mineralna w środku a nie żaden keramzyt czyli nowoczesny żużlobeton 🙂
Sama wełna 2cm daje współczynnik U na poziomie 2 W/(m2*K) a więc na poziomie muru z cegły 30 cm… a przecież kominów z cegły nikt takich grubych nie buduje.
Warto byłoby jeszcze wspomnieć o współczynniku przenikania alfa i oporze cieplnym